Türkiye’deki İlk Resmi Nikah

*Bahattin Fuat Bey ve Zehra Hanım (Say) İlk Medeni Nikahın Resmi Kaydı

Türkiye’deki İlk Resmi Nikah
19 Şubat 1926 senesinde Hakimiyeti Milliye gazetesinde şu haber çıkar; “Zafer Ticarethanesi sahibi Ziya Bey’in kerimesi (kızı) Zehra Hanımefendi ile matematik öğretmeni Bahattin Fuat Bey’in akitleri dün Türkocağı’nda icra edilmiştir. Bu akit, Ankara’da ilk defa olarak yeni ve medeni bir şekilde yapılmıştır.”
18 Şubat 1926 Türkiye’de ilk kez medeni nikahla evlenen çifttir bu kişiler. 17 Şubat 1926’da çıkarılan kanun ile ilerici bir hamle ile artık evlilikler din adamlarınca değil resmi olarak kıyılacaktır. O gün Türk ocağında Bahattin Fuat Bey’in nikah şahitliğini; Ortaöğretim Genel Müdürü Cevat Bey, Erkek Öğretmen Okulu Öğretmenlerinden Vahit Bey yapmıştır. Zehra Hanım’ın şahitleri ise Bolu Mebusu Tunalı Hilmi Bey ve Siirt Mebusu Mahmut Bey’dir. Bu kişiler de ilk resmi nikah şahitleri olarak tarihe geçer. Evlendiklerinde Fuat Bey 23, Zehra Hanım 19 yaşındadır.

Bahattin Fuat Ankara Maarif Cemiyeti (Bugünkü TED)’in kurucuları arasında yer alır. Fuat Bey genç yaşta vefat eder. Zehra Hanım, 1906’da İzmir’de doğmuş, İzmir Muallim Mektebi’ni bitirmiş, bir süre ilkokul öğretmenliği yapmıştır. Kocası Fuat Bey’in desteğiyle resme merakından ötürü Güzel Sanatlar Akademisi’ne girerek Namık İsmail Bey’in atölyesinde resim eğitimi almış, 1929’da mezun olarak 35 yıl resim öğretmeni olarak görev yapmıştır. Ardından kendini geliştirmek için ABD’ye gitmiş, 1974’te ilk resim sergisini açmış, 17 Aralık 1990’da, 84 yaşında vefat eden Zehra Hanım ardında 10 resim sergisi bırakmıştır. Tarık Akan’ın Atatürk’ün Alev Çiçekleri adlı belgeselinde de hayatına yer vermiştir. İlk medeni nikahla evlenen kadın olan Zehra Hanım, ünlü Piyanist Fazıl Say’ın büyük teyzesi olur; Zehra Say…

*İstanbul’da ilk resmi nikah ile evlenen Fatma Neyyir – Nurettin Köprülüoğlu ve torunları Erzi Taluy.

Şimdi Ankara’dayız, Nene Hatun Caddesi üzerinde bir ev… Kapı çalar, Nurettin Köprülü ve eşi Fatma Neyyir kapıyı açar. Röportaj için gelen Fikret Otyam sorar “Nasıl oldu?” Nurettin Bey yanıtlar, “İstanbul’da ilk resmi nikahla biz evlenmek istiyorduk. Evlendik de… Beyoğlu ve Üsküdar Evlendirme Müdürlüğü’ne müracaat edilecekti, Beyoğlu’na müracaat ettik. Bizden sonra ikinci evlenen de bir doktordu. Biz bir ilki başardık resmi nikahla evlendik ama muhabirler geç geldi. Doktor ve eşinin fotoğrafını çektiler altına da yazdılar ‘Nurettin – Fatma çifti İstanbul’daki ilk resmi nikah kıydıranlar’ diye yazdılar. Yani fotoğraflarla ile isim karıştı 40 yıl da çözülemedi bu mevzu. Ama şimdi çözdük, nikahı Ubeydullah isminde bir zat kıymıştı.”

Nurettin Bey Erzurumlu’dur Köprülüzade ailesinden. Atatürk’ün açtırdığı sınavı kazanıp yurt dışına giderek havacılık eğitimi alır. 6 kişilerdir. Fransa’da hava fotoğraf uzmanı olarak yetişir ve Atatürk’ün de birçok fotoğrafını çekmiştir Nurettin Köprülü. Hava fotoğrafçılığı konusunda da Türkiye’deki ilk kişilerdendir. Eğitimden sonra Eskişehir’e döner. Asker olur Hava Kuvvetleri’nde. Bir yıl geçici körlük yaşar. Devlet iyileştirmek için Avrupa’ya tedaviye yollar Nurettin Bey’i, yanında da Yusuf Balkan vardır. Yusuf Balkan Kayseri Hastanesi Başhekimi’dir, Köprülüzade sülalesinden gelmektedir, Erzurumlu’dur ve Nurettin Bey’in akrabasıdır. Daha da önemlisi bu akraba önemli bir kişidir aynı zamanda. Yusuf Balkan’ın adını Atatürk’ün Nutku’nda da görürüz. Tıbbiyeli Hikmet Sivas’ta o meşhur çıkışı yapmış, Atatürk’le birlikte yürüyen gençlerden biridir ve tıp öğrencilerini toplayarak Kurtuluş Savaşı’nda büyük mücadeleler vermelerini sağlamıştır. İstanbul’dan Sivas Kongresi’ne delege gönderilecektir. Tıp öğrencileri de bir delege gönderecektir öğrenciler aralarında para toplar. Aslında iki kişi gidilecekken Yusuf Balkan “Ben gitmeyeyim sen git” diyerek Tıbbiyeli Hikmet’i göndermiştir Sivas’a. Çünkü 950 lira anca toplayabilmişlerdir.

Tıbbiyeli Hikmet de tarihe geçen o konuşmayı yapmış Atatürk’e “ABD mandası isterseniz bizi karşınızda bulursunuz” demiştir, sonra Atatürk savaşın ardından Hikmet’i aramış taramış mebus yapmak istemiş, Hikmet ise istememiştir “Anadolu’da doktora lüzum var, herkes mebus olur memlekete doktor olarak hizmet edeyim paşam” diyerek teşekkür eder. İşte buradaki Yusuf Balkan, Tıbbiyeli Hikmet’e yerini veren ve Sivas’a gönderen kişidir, Atatürk bu özveriden ötürü Yusuf Balkan ve Tıbbiyeli Hikmet’e maaş bağlar, madalya verir. Sonra bu ikili Ankara’da Cebeci Askeri Hastanesi’nde tifüse karşı aşı geliştirir, senelerce tıp alanında çalışırlar. Tıbbiyeli Hikmet aynı zamanda Orhan Boran’ın babasıdır. Yusuf Balkan ise İstanbul’da ilk resmi nikah kıyan Nurettin Köprülüoğlu’nun akrabasıdır.

Nurettin Köprülüoğlu emekli olur ve eşi Fatma Neyyir ile Ankara’da sakin bir hayat yaşar.

Resmi nikahla ilk evlenen çift Zehra Say ve eşi Bahattin Fuat Bey. Sonrasında İstanbul’da resmi nikah ile evlenen çift ise Fatma Neyyir ile Nurettin Köprülüoğlu’dur.

Yorum Ekle

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar işaretlendi *